Msaada kwa Wanawake Wanaopigwa

WANAWAKE wanaotendwa jeuri wanaweza kusaidiwaje? Kwanza, ni lazima mtu aelewe magumu wanayokabili. Mara nyingi wale wanaowapiga wenzi wao huwaumiza kimwili na katika njia nyinginezo pia, kutia ndani kuwatisha na kuwafadhaisha kwa maneno ili kuwafanya wajihisi hoi na wasiofaa kitu.

Mfikirie Roxana aliyezungumziwa katika makala iliyotangulia. Wakati mwingine mume wake humzomea kwa ukali. “Yeye huniita majina yenye kuaibisha,” asema Roxana. “Yeye huniambia: ‘Hata hukumaliza shule. Ungewezaje kuwatunza watoto bila msaada wangu? Wewe ni mama mvivu asiyefaa kitu. Unafikiri serikali itakuruhusu uendelee kukaa na watoto ukiniacha?’”

Mume wa Roxana hupiga ubwana kwa kumnyima pesa. Hamruhusu kutumia gari, naye hupiga simu nyumbani kila wakati ili kujua anachofanya. Akijaribu kutoa maoni yake, mume wake humfokea kwa hasira. Roxana ameamua kunyamaza.

Kama tuonavyo, kumtendea mwenzi wa ndoa kikatili ni suala gumu mno. Ili kuandaa msaada na kitia-moyo, sikiliza kwa fadhili. Kumbuka kwamba kwa kawaida mhasiriwa hushindwa kabisa kuzungumzia mambo yanayompata. Lengo liwe kumwimarisha mhasiriwa anapopambana na hali hiyo ngumu kadiri awezavyo.

Baadhi ya wanawake wanaopigwa huenda wakahitaji kutafuta msaada kutoka kwa wenye mamlaka. Wakati mwingine, upeo wa mgogoro—kama vile kuwahusisha polisi—unaweza kumfanya mwanamume anayemtendea mwenzi wake kikatili kufikiria kwa uzito matendo yake. Hata hivyo, nia yao ya kutaka kubadilika hudidimia hali inapokuwa shwari.

Je, mke anayepigwa amwache mume wake? Biblia haipendekezi kutengana kwa watu waliofunga ndoa. Na wakati huohuo haimshurutishi mwanamke kuishi na mwanamume anayehatarisha afya na hata uhai wake. Paulo, mtume Mkristo aliandika hivi: “Lakini kwa kweli akiondoka, acha akae bila kuolewa au sivyo apatane tena na mume wake.” (1 Wakorintho 7:10-16) Biblia huruhusu wenzi wa ndoa kutengana hali zinapokuwa mbaya sana, lakini ni juu ya mwanamke huyo kufanya uamuzi wake binafsi kuhusiana na jambo hilo. (Wagalatia 6:5) Hakuna anayepaswa kumshurutisha mke kumwacha mume wake, wala kumlazimisha mwanamke anayepigwa kuendelea kuishi na mwanamume katili iwapo afya yake, uhai wake na hali yake ya kiroho imo hatarini.

Je, Wale Wanaowapiga Wenzi Wao Wanaweza Kubadilika?

Kumtendea mwenzi wa ndoa kwa ukatili ni kukiuka kanuni za Biblia kimakusudi na moja kwa moja. Kwenye Waefeso 4:29, 31, twasoma hivi: “Msiache usemi uliooza utoke kinywani mwenu . . . . Acheni uchungu wote wenye nia ya kudhuru na hasira na hasira ya kisasi na kupiga kelele na usemi wenye kuudhi viondolewe mbali kutoka kwenu pamoja na ubaya wote.”

Mume yeyote anayedai kuwa mfuasi wa Kristo hawezi kusema kwamba anampenda mke wake ikiwa anamtendea kikatili. Matendo yake yote mazuri yangekosa maana iwapo angemtendea vibaya mke wake. “Mpiga-watu” hastahili mapendeleo yoyote ya pekee katika kutaniko la Kikristo. (1 Timotheo 3:3; 1 Wakorintho 13:1-3) Bila shaka yeyote anayedai kuwa Mkristo ambaye mara kwa mara na bila kuomba msamaha anapandwa na hasira za ghafula anaweza kutengwa na ushirika wa kutaniko la Kikristo.—Wagalatia 5:19-21; 2 Yohana 9, 10.

Je, wanaume waliozoea jeuri wanaweza kubadili mazoea yao? Wengine wamebadilika. Hata hivyo anayempiga mwenzi hatabadilika isipokuwa (1) akubali kwamba mwenendo wake haufai, (2) anataka kubadili mwenendo wake, na (3) atafute msaada. Mashahidi wa Yehova wanajua kwamba Biblia ina nguvu inayoweza kumbadili mtu. Wengi wanaojifunza nao Biblia, wamesitawisha tamaa ya kutaka kumpendeza Mungu. Wanafunzi hao wapya wa Biblia wanajifunza kwamba Yehova Mungu ‘humchukia yeyote anayependa jeuri.’ (Zaburi 11:5, NW) Ili yule anayempiga mwenzi wake abadili mwenendo wake anahitaji kufanya mengi mbali na kuacha kumpiga. Kunahusisha pia kuwa na mtazamo tofauti kabisa kuelekea mke wake.

Wakati mwanamume anapopata ujuzi wa Mungu, anajifunza kumwona mke wake kama “msaidizi” wala si mtumwa wala mtu wa cheo cha chini bali kama anayestahili ‘kuheshimiwa.’ (Mwanzo 2:18; 1 Petro 3:7) Anajifunza pia kuwa mwenye huruma na kuona uhitaji wa kusikiliza maoni ya mke wake. (Mwanzo 21:12; Mhubiri 4:1) Programu ya funzo la Biblia inayoandaliwa na Mashahidi wa Yehova imesaidia wenzi wengi wa ndoa. Mtu katili, mkandamizaji au mwonevu hana sehemu katika familia ya Kikristo.—Waefeso 5:25, 28, 29.

“Neno la Mungu liko hai na hukazia nguvu.” (Waebrania 4:12) Hivyo, hekima ya Biblia inaweza kuwasaidia wenzi wa ndoa kuchanganua na kupata kitia-moyo ili kushughulikia matatizo wanayokabili. Zaidi ya hayo, Biblia inatupatia tumaini hakika na lenye kufariji la kwamba hakutakuwa tena na jeuri ulimwenguni wakati Mfalme wa kimbingu wa Yehova atakapotawala wanadamu wote watiifu. Biblia husema: ‘Atamkomboa fukara anayemwomba, na maskini asiye na wa kumsaidia. Atawatoa katika udhalimu na ukatili.’—Zaburi 72:12,14, Biblia Habari Njema.

[Blabu katika ukurasa wa 12]

Mtu katili, mkandamizaji, au mwonevu hana sehemu katika familia ya Kikristo

[Sanduku katika ukurasa wa 8]

Kurekebisha Maoni Yasiyofaa

• Wake wanaopigwa hulaumiwa kwa matendo ya waume zao.

Wanaume wengi wanaowapiga wake zao hukataa kulaumiwa kwa matendo yao wakidai eti wake zao huwakasirisha. Huenda hata baadhi ya marafiki wa familia wakakubali kwamba mke huyo ni mwenye matata na ndio sababu mume wake hukosa kujidhibiti mara kwa mara. Lakini hiyo ni sawa na kumlaumu anayepigwa na kumtetea mshambuliaji. Hata hivyo, wake wanaopigwa hujitahidi sana kuwatuliza waume zao. Zaidi ya hilo, si halali chini ya hali zozote zile mtu kumpiga mwenzi wake. Kitabu The Batterer—A Psychological Profile chasema: “Wanaume wanaopelekwa kupata matibabu kwa sababu ya kuwapiga wake zao wana zoea la jeuri. Wao hutumia jeuri kama kitulizo cha hasira na mshuko wa moyo, njia ya kujidhibiti, kutatua mzozano, na kupunguza mikazo. . . . Mara nyingi hawakubali kwamba wana tatizo, wala hawalifikirii kwa uzito.”

• Pombe humfanya mtu ampige mke wake.

Ni kweli kwamba wanaume wengine hutenda kwa jeuri baada ya kunywa pombe. Lakini je, ni jambo la busara kuilaumu pombe? “Badala ya kujilaumu mwenyewe kwa mwenendo wake, mlevi hupata kitu cha kusingizia,” aandika K. J. Wilson katika kitabu chake When Violence Begins at Home. Yeye aendelea kusema: “Yaelekea jamii yetu inapuuza jeuri inayotokea nyumbani iwapo inasababishwa na mlevi.” Mwanamke anayetendewa kikatili huenda akapuuza kuwa mwenzi wake ni katili, na kumwona kama mtu anayekunywa kupita kiasi tu au mlevi sugu.” Mawazo hayo, aeleza Wilson, yanamfanya mwanamke awe na tumaini bandia kwamba “iwapo mwanamume huyo ataacha tu kunywa pombe, jeuri itakoma.”

Sasa, watafiti wengi wanaona kwamba kulewa na kumpiga mke ni matatizo mawili yanayotofautiana kabisa. Hata hivyo, wanaume wengi wanaotumia vibaya vileo hawawapigi wenzi wao. Waandishi wa kitabu When Men Batter Women wanakiri hivi: “Kwa kumpiga mwanamke, mwanamume hufaulu kumtawala, kumtumikisha na kumtisha mwanamke huyo na hilo humchochea kuendeleza zoea hilo. . . . Pombe na dawa za kulevya ni vitu vya kawaida katika maisha ya mwanamume huyo. Lakini ni kosa kufikiri kwamba matumizi ya pombe husababisha jeuri.”

• Ni wajeuri kwa kila mtu.

Mara nyingi mtu anayempiga mke wake anaweza kuwa rafiki mzuri kwa wengine. Yeye huwa na utu tofauti kabisa. Ndiyo sababu marafiki wao huenda wasiamini wanapoambiwa kwamba yeye ni mjeuri. Hata hivyo, ukweli ni kwamba, anayempiga mke huchagua kutumia ukatili kama njia ya kumtawala mke wake.

• Wanawake hawakatai kutendewa vibaya.

Huenda wazo hilo likatokana na kutoelewa hali yenye kusikitisha ya mwanamke asiye na mahali pa kutorokea. Huenda marafiki wakakaa naye kwa juma moja au mawili, lakini atafanya nini baada ya hapo? Si rahisi kupata kazi na kulipa kodi ya nyumba huku akiwatunza watoto wake. Na huenda sheria isimruhusu kutoroka na watoto. Wengine wamejaribu kutoroka lakini wamefuatwa na kurudishwa, ama kwa lazima au kwa kubembelezwa. Marafiki wasioelewa huenda wakaamini kimakosa kwamba wanawake hao hawakatai kutendewa vibaya.